Nguyên lý hoạt động của hộp số xe nâng hàng

Hộp số xe nâng là một trong các phụ kiện quan trọng nhất trong hệ thống di chuyển của xe nâng. Hộp số tự động của xe nâng hàng hoạt động như thế nào là câu hỏi mà hầu hết những doanh nghiệp sử dụng xe nâng cần phải biết. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ cho bạn các kiến thức cơ bản về hộp số tự động của xe nâng hàng.

1. Hộp số tự động xe nâng là bộ phận như thế nào

Hộp số tự động có thể gọi nó là một loại hộp số tự động sử dụng bánh răng hành tinh ở một số loại xe. Nhiện vụ của hộp số này là thay đổi tỷ số truyền giữa động cơ và bánh của xe nâng. Hoặc cũng có thể hiểu là nếu như không có hộp số thì xe nâng chỉ có 1 số và số này sẽ cho phép xe di chuyển với vận tốc mong muốn cao nhất.

2. Cấu tạo của hộp số tự động xe nâng hàng

Cấu tạo hộp số tự động xe nâng hàng

Bộ bánh răng hành tinh (BRHT) 

Bộ bánh răng hộp số tự động xe nâng hàng

Bộ phận này bao gồm :

- Bánh răng trung tâm hay còn gọi là bánh răng mặt trời, có vị trí nằm ở giữa

- Các bánh răng hành tinh nhỏ ăn khớp và xoay quanh bánh răng mặt trời

- Vòng răng, nằm ngoài cùng bao quanh và ăn khớp trong với các bánh răng hành tinh nhỏ. ở hộp số tự động, vòng răng thường được chế tạo thêm rãnh răng ở bề mặt bên ngoài nhằm tạo ra sự ăn khớp với các đĩa ma sát của ly hợp, lúc này các đĩa ma sát sẽ chuyển động cùng với vòng răng.

Một trong 3 bộ phận này đều có thể đóng vai trò dẫn mô-men xoắn (bộ phận đầu vào), lúc này 1 trong 2 bộ phận còn lại sẽ đóng vai trò nhận mô-men xoắn ( đầu ra ) và bộ phận cuối cùng phải được giữ cố định. 

Mỗi sự thay đổi từ một bộ phận dẫn (đầu vào) hoặc bộ phận bị giữ sẽ cho một tỉ số truyền đầu ra khác nhau về mô-men xoắn. Trong một số trường hợp có thể cho ra chiều quay ngược lại.

Bộ ly hợp thuỷ lực

Bộ ly hợp thủy lực xe nâng hàng

- Bộ phận này bao gồm vỏ ly hợp, các đĩa ma sát, các tấm ma sát, cụm lò xo và pít-tông.

- Bộ phận đĩa ma sát và tấm thép ma sát được lần lượt xếp chồng lên nhau. Đĩa ma sát sẽ được bắt cố định vào vòng răng ngoài (của bộ BRHT) nhờ vào rãnh răng, khi công suất được truyền qua bộ BRHT, lúc này vòng răng chuyển động và các đĩa ma sát cũng sẽ chuyển động theo.

- Các tấm ma sát sẽ được xếp trong vỏ ly hợp và được giữ cố định nhờ chốt chống xoay trên vỏ ly hợp. Khi không có áp suất dầu, lò xo sẽ giữ piston không ép vào đĩa ma sát, vì thế mà đĩa ma sát và tấm ma sát không tiếp xúc với nhau. Còn khi đóng ly hợp, áp suất dầu khoang sau piston tăng đẩy piston thắng lực lò xo dịch chuyển sang bên phải, lúc này chuyển động của các đĩa ma sát được dẫn động bởi vòng răng bị hãm lại do bị ép vào các tấm thép ma sát cố định. Bây giờ vòng răng chính là một bộ phận bị giữ cố định trong bộ BRHT.

Bộ điều khiển điện tử – thuỷ lực

Trong quá trình vận hành của bộ hộp số, việc chuyển số được thực hiện hoàn toàn tự động nhờ vào việc tính toán và xử lý của bộ điều khiển điện tử hộp số. Đây là nơi tiếp nhận các thông tin đầu vào từ các cảm biến, xử lý thông tin và cung cấp dòng điện điều khiển đến các van điện từ thực hiện công việc đóng mở đường dầu đến các ly hợp.

3. Hộp số tự động hoạt động theo nguyên lý nào ?

Mô-men xoắn từ trục khuỷu động cơ sẽ được truyền đến trục của biến mô và được nối với trục vào của hộp số thông qua việc đóng ly hợp tiến (ly hợp hướng – cho số tiến) hoặc ly hợp số 5 (ly hợp hướng – cho số lùi).

Tiếp theo, mô-men xoắn từ trục vào hộp số sẽ được truyền sang trục ra hộp số bằng cách lần lượt đóng các ly hợp số từ số 1 đến số 5, tương ứng với các số di chuyển của xe. Điều này cũng có nghĩa là để mô-men xoắn có thể truyền đến trục ra của hộp số, luôn luôn có 2 ly hợp thuỷ lực phải được đóng. Thứ nhất là ly hợp hướng (ly hợp tiến hoặc ly hợp lùi), thứ hai là ly hợp số (từ ly hợp số 1 đến ly hợp số 5).

Bảng ly hợp ăn khớp với từng số di chuyển của xe được tính như sau:

Như vậy:

Vị trí trung gian N sẽ chỉ có ly hợp số 2 ăn khớp nhưng do ly hợp số tiến lại chưa ăn khớp cho nên mô-men xoắn không thể truyền đến trục đầu ra của hộp số.

Để chuyển sang số 1, quá trình này sẽ được thực hiện bằng cách đóng ly hợp số tiến và ly hợp số 1. Ly hợp số tiến đóng cho phép mô-men xoắn được truyền từ trục biến mô sang trục vào của hộp số. Ly hợp số 1 đóng và giữ cố định lòng – hành tinh của bộ BRHT số 1. Lúc này mômen xoắn được truyền qua bộ BRHT số 1 và 2 tới trục ra của hộp số.

Để chuyển qua số 2, ly hợp tiến sẽ đóng, mô-men xoắn từ trục biến mô đến trục vào hộp số và dẫn động bánh răng định tinh của bộ BRHT số 2. Lúc này, ly hợp số 2 sẽ đóng giữ cố định vòng răng ngoài của bộ BRHT số 2. Vì thế, mômen xoắn được truyền ra lòng – hành tinh, mà lòng – hành tinh lại được nối với trục ra nên mô-men xoắn được truyền sang trục ra của hộp số.

Các số 3, 4, 5 lần lượt sẽ được thực hiện theo thứ tự đóng ly hợp theo như bảng trên, điểm khác nhau duy nhất là đường truyền mô-men xoắn qua các bộ BRHT.

Còn đối với trường hợp số lùi, ly hợp số 5 ăn khớp cho phép mô-men xoắn được truyền từ trục biến mô sang trục bánh răng mặt trời. Bây giờ ly hợp số 2 đóng sẽ giữ giữ cố định vòng răng ngoài của bộ BRHT số 2. Mô-men xoắn sẽ được đổi chiều khi truyền từ trục bánh răng định tinh qua các bộ BRHT số 2 và số 3 sau đó tới trục ra của hộp số.

Trên đây là một số thông tin tổng hợp về cấu tạo cũng như nguyên lý hoặt động của hộp số tự động xe nâng mà bạn có thể tham khảo. 

Các bạn có thể biết thêm nhiều thông tin khác khi liên hệ với chúng tôi. Công ty TNHH TFV Industries là doanh nghiệp cung cấp các dòng xe nâng cũ và xe nâng mới đến từ các thương hiệu nổi tiếng. Với đội ngũ kỹ thuật dày dặn kinh nghiệm sẽ mang đến cho khách hàng chiếc xe nâng chất lượng nhất.