Akira Yoshino – Người tiên phong thương mại hóa pin lithium-ion an toàn
Akira Yoshino, nhà hóa học người Nhật Bản, được biết đến như người đặt nền móng cho việc thương mại hóa pin lithium-ion an toàn. Công trình của ông đã cách mạng hóa cách chúng ta lưu trữ và sử dụng năng lượng, từ thiết bị di động đến xe điện và hệ thống lưu trữ năng lượng.
Akira Yoshino
Ai là Akira Yoshino?
Akira Yoshino là một nhà hóa học người Nhật Bản, sinh năm 1948 tại Suita, Osaka. Ông là người đã đặt nền móng cho công nghệ pin lithium-ion, giải pháp lưu trữ năng lượng ưu việt nhất hiện nay. Với công trình đột phá này, Yoshino đã được trao Giải Nobel Hóa học năm 2019, cùng với John B. Goodenough và M. Stanley Whittingham.
Hành trình từ phòng thí nghiệm đến giải Nobel
Sau khi tốt nghiệp Đại học Kyoto, Yoshino gia nhập Tập đoàn Asahi Kasei vào năm 1972. Chính tại đây, ông đã dành hơn một thập kỷ nghiên cứu, thử nghiệm và phát triển nguyên mẫu đầu tiên của pin lithium-ion vào năm 1985.
Khác với các loại pin sử dụng lithium kim loại dễ cháy nổ trước đó, mẫu pin của Yoshino sử dụng carbon làm cực âm và LiCoO₂ làm cực dương, giúp cải thiện đáng kể độ an toàn và tính khả thi trong sản xuất thương mại.
Đến năm 1991, Sony đã đưa pin lithium-ion vào sản xuất hàng loạt, mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp điện tử.
Akira Yoshino được vinh danh với Giải Nobel Hóa học năm 2019
Công nghệ pin lithium-ion – Di sản của một nhà phát minh
Pin lithium-ion do Akira Yoshino phát minh không chỉ giúp điện thoại di động trở nên nhỏ gọn và hiệu quả, mà còn là nền tảng cho sự phát triển của:
- Máy tính xách tay và các thiết bị điện tử cá nhân
- Xe điện – từ Tesla cho đến các dòng xe điện phổ thông tại Trung Quốc
- Hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời và gió
- Các ứng dụng y tế và quốc phòng
Không ngoa khi nói rằng: pin lithium-ion chính là "trái tim" của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 – nơi mọi thiết bị đều cần nguồn năng lượng nhẹ, bền và hiệu quả.
Vinh danh xứng đáng – Giải Nobel Hóa học 2019
Năm 2019, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vinh danh Akira Yoshino, cùng John B. Goodenough và M. Stanley Whittingham, với lời tuyên bố:
“Pin lithium-ion đã tạo nên một cuộc cách mạng và giúp cuộc sống trở nên di động hơn bao giờ hết.”
Đây không chỉ là phần thưởng cho những nỗ lực miệt mài trong suốt hàng chục năm của Yoshino, mà còn là sự công nhận toàn cầu đối với tầm ảnh hưởng của ông.
Tư tưởng và triết lý nghiên cứu: Đổi mới vì một thế giới bền vững
Yoshino từng chia sẻ:
“Tôi không phát minh ra pin để phục vụ ngành điện thoại di động. Tôi phát minh nó để phục vụ xã hội.”
Quan điểm của ông phản ánh một triết lý sâu sắc: khoa học không chỉ là khám phá, mà là trách nhiệm với tương lai nhân loại. Nhờ công nghệ pin lithium-ion, thế giới đang tiến gần hơn đến mục tiêu trung hòa carbon và phát triển bền vững.
Akira Yoshino được mệnh danh là cha đẻ pin lithium-ion
Tác động toàn cầu của phát minh lithium-ion
Hiện nay, hơn 90% thiết bị điện tử di động và gần như toàn bộ xe điện đều sử dụng pin lithium-ion. Tổng dung lượng lưu trữ toàn cầu đang vượt mốc terawatt-giờ, cho thấy tầm quan trọng sống còn của công nghệ này trong quá trình chuyển đổi năng lượng.
Các tập đoàn hàng đầu như Tesla, CATL, Panasonic, BYD, Samsung SDI… đều xây dựng các dây chuyền sản xuất pin dựa trên nguyên lý mà Yoshino đặt nền móng.
Akira Yoshino là hình mẫu tiêu biểu cho thế hệ nhà khoa học tận tụy, kiên trì và cống hiến suốt đời cho sự tiến bộ của nhân loại. Ông không chỉ góp phần định hình ngành năng lượng hiện đại, mà còn truyền cảm hứng cho các thế hệ trẻ tiếp tục theo đuổi nghiên cứu khoa học – nơi một phát minh nhỏ cũng có thể thay đổi thế giới.
