Các Nhà Khoa Học và Kỹ Sư Hàng Đầu Đóng Góp Trong Lĩnh Vực Pin Lithium
Giới thiệu
Pin lithium-ion (Li-ion) là một phát minh quan trọng của thế kỷ 20, góp phần cách mạng hóa công nghệ hiện đại – từ điện thoại, xe điện đến lưu trữ năng lượng tái tạo.Đằng sau sự phát triển vượt bậc này là những bộ óc thiên tài – các nhà khoa học và kỹ sư đã cống hiến cả cuộc đời cho nghiên cứu và đổi mới.
1. John B. Goodenough – Người cha của pin lithium-ion
- Quốc tịch: Mỹ
- Đơn vị công tác: Đại học Texas, Austin
- Đóng góp: Phát minh cực âm LiCoO₂ năm 1980, giúp tăng điện áp pin lên đến 4V, mở đường cho thương mại hóa pin Li-ion.
Ông nhận giải Nobel Hóa học năm 2019 ở tuổi 97.
2. M. Stanley Whittingham – Người tiên phong
- Quốc tịch: Anh/Mỹ
- Đơn vị công tác: Đại học Binghamton
- Đóng góp: Phát triển pin lithium đầu tiên với titan disulfide và lithium kim loại vào thập niên 1970.
Nghiên cứu nền tảng cho các thế hệ pin hiện đại.
3. Akira Yoshino – Người thương mại hóa pin lithium-ion
- Quốc tịch: Nhật Bản
- Đơn vị công tác: Đại học Meijo, Asahi Kasei
- Đóng góp: Phát triển pin Li-ion có thể sạc an toàn, được Sony thương mại hóa năm 1991.
4. Maxim Maksimov – Tiên phong về pin thể rắn
- Quốc tịch: Nga
- Đơn vị công tác: ĐH Bách khoa Saint Petersburg
- Đóng góp: Phát triển lớp phủ và chất điện phân rắn, nâng mật độ năng lượng lên 350 Wh/kg, tăng an toàn.
5. Jeff Dahn – Người cải tiến tuổi thọ pin
- Quốc tịch: Canada
- Đơn vị công tác: Đại học Dalhousie, hợp tác Tesla
- Đóng góp: Kéo dài tuổi thọ và cải thiện hiệu suất pin Li-ion, cố vấn kỹ thuật cho Tesla.
6. Yet-Ming Chiang – Nhà sáng lập công nghệ pin mới
- Quốc tịch: Mỹ
- Đơn vị công tác: MIT
- Đóng góp: Đồng sáng lập A123 Systems, Form Energy – chuyên về pin Li-ion và pin sắt-không khí.
7. Arumugam Manthiram – Nhà nghiên cứu vật liệu pin
- Quốc tịch: Mỹ gốc Ấn
- Đơn vị công tác: Đại học Texas
- Đóng góp: Phát triển cathode thay thế cobalt – giảm chi phí và thân thiện môi trường.
8. Linda Nazar – Nhà khoa học nữ tiên phong
- Quốc tịch: Canada
- Đơn vị công tác: Đại học Waterloo
- Đóng góp: Nghiên cứu pin lithium-lưu huỳnh và pin thể rắn – mở rộng dung lượng pin.
9. Khalil Amine – Nhà phát triển pin hiệu suất cao
- Quốc tịch: Mỹ
- Đơn vị công tác: Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne
- Đóng góp: Phát triển cathode NMC, ứng dụng phổ biến trong xe điện.
10. Shirley Meng – Nhà khoa học trẻ đầy triển vọng
- Quốc tịch: Mỹ gốc Trung Quốc
- Đơn vị công tác: Đại học Chicago
- Đóng góp: Nghiên cứu pin thể rắn, lithium-kim loại, Giám đốc khoa học tại Argonne CCEST.
Tác động toàn cầu của các nhà khoa học
Các đóng góp trên không chỉ thúc đẩy công nghệ mà còn hỗ trợ mục tiêu toàn cầu về năng lượng sạch, giảm phát thải và phát triển bền vững.
Kết luận
Pin lithium-ion là thành tựu của hợp tác toàn cầu, khoa học và đổi mới. Tương lai thuộc về thế hệ pin thể rắn, không cobalt – do các nhà khoa học trẻ tiếp tục kế thừa và phát triển.
