Jeff Dahn – Chuyên gia về pin chu kỳ dài, hợp tác với Tesla

Jeff Dahn là một nhà vật lý và hóa học người Canada, được biết đến như một trong những người tiên phong trong việc phát triển pin lithium-ion. Ông hiện là giáo sư tại Đại học Dalhousie và là người đứng đầu Nhóm Nghiên cứu Jeff Dahn, nơi ông tập trung vào việc cải thiện mật độ năng lượng, tuổi thọ và giảm chi phí của pin lithium-ion.

Giáo sư Dahn làm việc trong phòng thí nghiệm

Ai là Jeff Dahn?

Jeff Dahn là một trong những nhà khoa học có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lĩnh vực pin lithium-ion, nổi tiếng với các công trình nghiên cứu tiên phong giúp kéo dài tuổi thọ, nâng cao hiệu suất và giảm chi phí pin. Ông hiện là Giáo sư tại Đại học Dalhousie (Canada) và là nhà cố vấn kỹ thuật hàng đầu trong hợp tác chiến lược với Tesla.

Phát minh đột phá: cực âm graphite và hiệu suất cao

Vào năm 1990, Jeff Dahn và các cộng sự đã xác nhận khả năng chèn lithium vào graphite một cách có thể đảo ngược, tạo ra cực âm bền vững và an toàn hơn nhiều so với lithium kim loại nguyên chất. Đây là nền tảng quan trọng cho việc thương mại hóa pin lithium-ion với độ an toàn cao – thứ mà ngày nay xuất hiện trong hàng tỷ thiết bị di động và xe điện.

Ngoài ra, ông cũng phát triển phương pháp đo Coulombic Efficiency chính xác, cho phép đánh giá mức độ mất mát điện tích siêu nhỏ – giúp tối ưu hóa tuổi thọ và hiệu năng pin.

Giáo sư Dahn trong phòng lab của Đại học Dalhousie

Hợp tác cùng Tesla: mở ra kỷ nguyên pin “triệu dặm”

Năm 2016, Tesla công bố mối quan hệ hợp tác nghiên cứu độc quyền với Jeff Dahn, với mục tiêu phát triển pin có độ bền cực cao, đủ khả năng vận hành hơn 1 triệu dặm (1,6 triệu km) mà không cần thay thế. Đây là bước ngoặt chiến lược, đặc biệt với ngành xe điện và hệ thống lưu trữ năng lượng quy mô lớn (ESS).

Các nghiên cứu của Dahn đã dẫn tới các thiết kế pin lithium-ion có tuổi thọ 20 năm, mở ra triển vọng cho cả xe điện thương mại, taxi tự lái, và lưới điện sử dụng năng lượng mặt trời – gió.

Thành tựu khoa học và vinh danh toàn cầu

Trong sự nghiệp hơn 30 năm, Jeff Dahn đã công bố hơn 700 công trình nghiên cứu, sở hữu hàng chục bằng sáng chế quốc tế và được vinh danh bởi nhiều tổ chức uy tín:

• Giải thưởng Herzberg (2017) – giải thưởng khoa học danh giá nhất Canada
• Giải thưởng sáng tạo của Toàn quyền Canada (2016)
• Giải thưởng Hiệp hội Điện hóa và Vật liệu pin quốc tế
• Thành viên Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Canada

Giáo sư Dahn trình bày tại một hội nghị khoa học về công nghệ pin

Tác động toàn cầu từ công trình của Dahn

Những cải tiến từ nhóm nghiên cứu Jeff Dahn không chỉ giúp pin lithium-ion trở nên bền, rẻ và an toàn hơn, mà còn thúc đẩy cách mạng năng lượng sạch:

• Thiết bị di động dùng pin lâu hơn, sạc nhanh hơn
• Xe điện vận hành hàng trăm ngàn km mà không cần thay pin
• Hệ thống lưu trữ năng lượng tái tạo hoạt động bền vững, hỗ trợ mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Jeff Dahn có thể không phải là cái tên phổ biến trên truyền thông đại chúng, nhưng ông chính là người đứng sau sự bền bỉ và đáng tin cậy của những viên pin mà thế giới hiện đại đang dựa vào. Từ điện thoại thông minh đến Tesla Model 3, từ lưới điện xanh đến các vệ tinh ngoài không gian – pin lithium-ion mang dấu ấn công trình của ông đang âm thầm vận hành cả thế giới.